مطالعه غلظت و نوع الیاف آزبست با روش میکروسکوپی فاز کنتراست و الکترونی روبشی به منظور تعیین مواجهه شغلی در یک صنعت سیمان- آزبست

زمینه و هدف: آزبست بطور وسیعی در تولیدات صنعتی همچون ورق های سیمان آزبستی، لوله های سیمان آزبستی، کلاچ و لنت ترمز، صفحات عایق الکتریکی و گرمایی ، کانال های تهویه و غیره کاربرد دارد. مواجهه گروه های مختلف شغلی و غیر شغلی با این ماده سرطان زا و ضرورت تعیین میزان مواجهه کارگران با آزبست در صنایعی که از این ماده استفاده می کنند باعث توسعه روش های متنوع مطالعه غلظت الیاف هوابرد آزبست شده است. روش بررسی: در این مطالعه از فرایندهای مختلف یک کارخانه تولیدی ورق و لوله های سیمان آزبستی در تهران تعداد 90 نمونه بر روی فیلتر غشایی مخلوط استر سلولزی جمع آوری شد. مراحل آماده سازی نمونه روی نیمی از هر فیلتر مطابق روش نایوش7400 انجام شد و جهت شمارش الیاف آزبست از میکروسکوپ فازکنتراست نوری استفاده گردید. نیمه دیگر فیلتر نیز جهت تعیین عناصر تشکیل دهنده الیاف موجود در هوای محیط کار با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: دامنه غلظت الیاف آزبست با استفاده از روش نایوش 7400، 44/0-02/0 به دست آمد. از مجموع 90 نمونه تهیه شده ، 50 درصد مقادیر بالاتر از حدود مواجهه شغلی را نشان دادند. آلوده ترین مکان در این صنعت سالن آسیاب ضایعات با میانگین غلظت الیاف 05/0±37/0بود و تمامی نمونه های این قسمت مقادیری بالاتر از حدود مجاز مواجهه شغلی را به خود اختصاص دادند. مطالعه نمونه ها به کمک میکروسکوپ الکترونی روبشی نیز نشان داد که نوع الیاف موجود در نمونه ها کریزوتایل می باشد. نتیجه گیری: بالاتر بودن بیش از 50 درصد نتایج شمارش الیاف آزبست از نمونه های جمع آوری شده در این صنعت نسبت به حدود تماس شغلی می تواند پیامد های ناگواری از جمله افزایش احتمال بروز بیماری های مرتبط با استنشاق الیاف آزبست را در آینده در پی داشته باشد. همچنین راهبرد های پیش گیرانه در مطالعات بهداشت حرفه ای ایجاب می کند که پس از گذشت 50 سال از مصرف آزبست در صنایع ایران، متخصصین کشور بتوانند هم زمان به چند روش ساده و دقیق در ارزیابی الیاف آزبست دسترسی داشته باشند و از این رو باید در کنار روش نایوش 7400، توسعه سایر روش های میکروسکوپی از جمله میکروسکوپ الکترونی روبشی مورد توجه قرار گیرد